?بسم الله الرحمن الرحیم?

?️روزانه نگاهی? کوتاه به تفسیرآیه‌ای از قرآن کریم

?الم. ذلک الکتاب لا ریب فیه?

? سوره بقره در مدینه نازل شده چون بسیاری از احکامی که در مدینه مطرح شده در این سوره است مانند روزه رمضان، حج و جهاد. این احکام اصلاً در مکه وجود نداشته است.

?مضمون بسم اللهِ هر سوره متناسب با محتوای همان سوره است اگرچه تمام بسم الله ها مشترک لفظی هستند.

?ﺍﺑﻰ ﺑﺼﻴﺮ ﺍﺯ ﺣﻀﺮﺕ ﺍﻣﺎﻡ ﺻﺎﺩﻕ «ﻋﻠﻴﻪ ﺍﻟﺴﻠﺎﻡ» ﺭﻭﺍﻳﺖ ﻧﻤﻮﺩﻩ ﻛﻪ: « (ﺍﻟﻢ) ﺣﺮﻓﻰ ﺍﺳﺖ ﺍﺯ ﺣﺮﻭﻑ ﺍﺳﻢ ﺍﻋﻈﻢ ﺁﻓﺮﻳﺪﮔﺎﺭ ﻛﻪ ﺣﺮﻭﻑ ﺁﻥ ﺟﺪﺍ ﺍﺯ ﻳﻜﺪﻳﮕﺮ ﺩﺭ ﻗﺮﺁﻥ ﺫﻛﺮ ﺷﺪﻩ ﻭ پیامبر «ﺻﻠﻰ‌ﺍﻟﻠﻪ‌ﻋﻠﻴﻪ‌ﻭ‌ﺁﻟﻪ» ﻭ ﺍﻭﺻﻴﺎﺀ ﺍﻭ «ﻋﻠﻴﻬﻢ‌ﺍﻟﺴﻠﺎﻡ» چنانچه آن‌را ﺗﺮﻛﻴﺐ ﻧﻤﻮﺩﻩ ﻭ ﭘﺮﻭﺭﺩﮔﺎﺭ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺁﻥ ﻧﺎﻡ ﺑﺨﻮﺍﻧﻨﺪ ﺩﺭﺧﻮﺍﺳﺖ ﺁﻧﺎﻥ ﺭﺍ ﺍﺟﺎﺑﺖ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﻓﺮﻣﻮﺩ». ۱

❓ چرا خدا در ابتدای سوره گوید «ذلک الکتاب» یعنی آن کتاب؟

?اولا طبق فرموده امیرالمومنین در نهج البلاغه، قران، تجلی خدا است و چون در مورد خدا در قرآن گاهی «آن خدا» و گاهی «خدایی که نزدیک است» آمده که عبارات «این و آن» در مورد قرآن نیز به خاطر همین تجلی و شباهتست.

?ثانیاً قرآن ظاهری دارد و باطنی. همانند یک طناب است که یک سرش در دست انسان بوده و سر دیگرش در دست الله. ظاهر قرآن که بصورت الفاظ است و در دسترس همه میباشد با «این» همراه است چون در دسترس است. اما باطنش که در دست خداست و براحتی در دسترس نیست با «آن» آمده است.

? در ابتدای سوره زخرف آمده: «انا جعلناه قرآناً عربیاً لعلکم تعقلون…و انَّه فی امّ الکتاب لَدَینا لعلیٌّ حکیم»

ظاهر قرآن که با الفاظ عربیست با خواندن و حفظ و غیره به دست می آید اما باطن آن یک علم لدنّی است که نزد خدا و در امّ الکتاب است که جز با طهارت بیرون و درون بدست نمی آید.

?در تایید آن، آیه ۷۷ و ۷۸ سوره واقعه گوید: «انه لقرآنٌ کریم، فی کتابٍ مکنونٍ لا یَمَسُّه الّا المطَهَّرون»

باطن قرآن در کتابی مکنون و پوشیده است که دسترسی به آن نیاز به طهارت بدنی و درونی هست.

۱.تفسیر قمی، ج۱، ص۳۰

? تفسیر نمونه -ج ۱